Κι αν σε λησμόνησαν, κι αν σε ξέχασαν, ο Ευρυτάνας που ξέρει, που γνωρίζει, που μες τη καρδιά του έχει Ευρυτανία δε σε ξεχνά. Βλέπεις καρδιά, Ευρυτανία, είναι συμβατά με τ' όνομά σου. Σε μνημονεύει στις στράτες της που άνοιξες, ως πρωτοπόρος, ως σκαπανέας, άξιος Δάσκαλος της Ιστορίας και του Πολιτισμού της. Εσύ που με την οξύα σκέψη σου έβλεπες μακριά, πολύ μακριά. (Φάνταζε αστείο ανέκδοτο διαμάχη τοπικών αρχόντων τον Ιούλιο του 2001, περι "ιδέας" Ευρυτανικού Συνεδρίου, όταν το 1935!!! πρωτοστατούσες για την υλοποίησή του). Το μεγάλο συγγραφικό σου έργο - παρακαταθήκη, ξεθωριάζει στην πολιτική θύελλα της παρακμιακής ανάπτυξης του τόπου μας. Άλλωστε, δέν τους χρειάζεται... βλέπεις αυτοί ξέρουν... οι νεοπρόδρομοι της Δημοκρατικής Συναλλαγής και του Παρδαλού Χάους... Σε λησμονούν, απο κατωτερότητα, γιατί τρομάζουν στη σκιά σου, τρομάζουν στο ύψος σου.

Τούτη η ιστοσελίδα της Ευρυτανίας, ταπεινά αφιερωμένη στη μνήμη σου.

<<Ιστοριοδίφης, ιστορικός, συγγραφέας. Γεννήθηκε στην Αγία Τριάδα Ευρυτανίας το 1898. Φοίτησε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Αθηνών), απο την οποία αναγκάσθη να διακόψη τις σπουδές του για να ακολουθήση επαγγελματικά και ευδόκιμα τον τραπεζικό κλάδο ως το 1949. Πήρε μέρος στους εθνικούς μας αγώνες 1918-1923 ως οπλίτης και έφ. αξιωματικός. Επίσεις συμμετέσχε στον αντιφασιστικό πόλεμο 1940-41 ως έφ. υπολοχαχός πεζικού. Κατα τα δεινά χρόνια της κατοχής μας απο τους Γερμανοϊταλούς, (1941-1944) έλαβε ενεργό μέρος στην εθνική μας αντίσταση και γι' αυτό υπέστη φριχτές ταλαιπωρίες με 4ετή στην Ικαρία, Μακρόνησο και Άγιο Ευστράτιο εξορία του, τα ''αγαθά'' της οποίας συντέλεσαν στον έκτοτε κλονισμό της υγείας του. Κατα την πολυετή υπαλληλική του ζωή αναμίχθηκε με σθένος και δραστηριότητα σε συνδικαλιστικούς αγώνες, υπήρξε δέ απο τους πρωτεργάτες της οργανώσεως του αγώνα των παλαιών πολεμιστών (1930-1936) και απο τους συντάκτες του πρώτου νομοσχεδίου προστασίας των.

Απο τα παιδικά του χρόνια έζησε και γνώρισε απο κοντά την φτώχεια και τα δεινά των ορεσίβιων αγροτών μας και για το λόγο αυτό απο της νεανικής του ηλικίας περιέγραφε, τόσο στον επαρχιακό όσο και στον αθηναϊκό τύπο, τις ποικίλες στερήσεις τους, ελπίζοντας να προκαλέση το ενδιαφέρον των τότε αρμοδίων για την βελτίωση των όρων διαβίωσης, τον εκπολιτισμό και την πρόοδο, όχι μόνο των Ευρυτάνων, αλλα γενικώτερα, των δυσπραγούντων κατοίκων της Ελληνικής υπαίθρου. Χάρη στην ένθερμη πατριδολατρεία του και τη συνεχή προβολή δια του τύπου της φυσικής ομορφιάς της τραχειάς, αλλα και γραφικής ευρυτανικής γής, των αρχαιολογικών και ιστορικών χώρων και μνημείων της, οφείλεται η αύξηση της τουριστικής κίνησης στην περιοχή. Ακόμη, έγκαιρα πρότεινε τη δέουσα εκμετάλλευση των αναξιοποίητων πλουτοπαραγωγικών πηγών της Ευρυτανίας, οπότε θ' αποφευγόταν ο μεταναστευτικός εκπατρισμός των κατοίκων και η επακόλουθη ερήμωση των γοητευτικών της οικισμών της, η οποία δυστυχώς, συνεχίζεται και όπως λέει ο κ. Βασιλείου, θα συνεχίζεται, άν δέν μελετηθή καλώς το δημογραφικό πρόβλημα της περιοχής και δέν εξευρεθούν τρόποι συγκρατησμού των κατοίκων.

Το συγγραφικό έργο του: Ο Πάνος Βασιλείου είναι γνωστός εις τους ασχολούμενους κυρίως με τα ιστορικά θέματα γιατί όλες, που μέχρι σήμερα εκδόθηκαν μελέτες του, ως και οι ανέκδοτες, που αφορούν έρευνες τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο Εξωτερικό (Πάδοβα, Βενετία, Βιέννη, Παρίσι, Σόφια, Νέα Υόρκη, Ουάσιγκτον, ανήκουν στην περιοχή της ιστορίας και αναφέρονται κατα το πλείστον, στους χρόνους της τουρκοκρατίας. Ειδικώτερα απο του 1951 ασχολείται συστηματικά με ιστοριδιφικές έρευνες και την σύνθεση ιστορικών μελετών σε θέματα προσφοράς σημαντικών προσωπικοτήτων, άγνωστων αγωνιστών και του λαού μας, κατα τα δεινά χρόνια της Τουρκοκρατίας και του ιερού αγώνα του '21. Έτσι και με νέα ηλεγμένα στοιχεία απο αγνοημένους κώδικες, χριστιανικά ανερεύνητα μνημεία, αρχεία Ελλάδος και του Εξωτερικού κλπ., καθώς και απο επιτόπιες στη Ρούμελη έρυνές του, κατώρθωσε ν' ανασχηματίση τη ζωή και να φέρη σε φώς την άγνωστη και ενδιαφέρουσα δράση των κατοίκων. Το έργο του κρίθηκε λίαν ευμενώς και χαρακτηρίστηκε ώς "εθνική προσφορά εις την Πατρίδα", βραβεύτηκε δε απο την Ακαδημία Αθηνών το 1958 και τιμήθηκε με το χρυσό μετάλλιο της "Ιεράς πόλεως του Μεσολογγίου" το 1961. Αξιοσμείωτο είναι, ότι σχεδόν σε όλες του τις μελέτες, ο Π. Βασιλείου, διερευνώντας επιστημονικά το παρελθόν, δέν παύει να συνδιάζη αυτό με το παρόν και να ελπίζη σ' ένα καλύτερο και ευτυχέστερο μέλλον.

Διετέλεσε τακτικός ή έκτακτος συνεργάτης επαρχιακών και αθηναϊκών εφημερίδων και περιοδικών, ημερολογίων και εγκυκλοπαιδειών απο το 1923 ώς τα σήμερα. Πλείστα άρθρα του, ιστορικού, λαογραφικού και τουριστικού περιεχομένου, δημοσιεύτηκαν σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες κατα την υπερπεντηκονταετή φιλολογοϊστορική πορεία του. Εκτός πληθώρας άρθρων στον επαρχιακό τύπο, δημοσιεύτηκαν εργασίες του ποικίλου περιεχομένου και στα κάτωθι έντυπα Αθηνών: Εφημ. "Εμπρός" (1928 - 1929), "Ημερήσιος Τύπος" (ώς τακτικός συνεργάτης 1929 - 1931), "Ελεύθερος Άνθρωπος" , "Παλαιός Πολεμιστής", "Βραδυνή", "Ελευθερία", "Καθημερινή", "Ελεύθερος", "Έθνος", "Βήμα", καθώς και στον "Εθνικό Κήρυκα" Νέας Υόρκης κ.ά. Ενδιαφέροντα επίσης δημοσιεύματά του περιέχονται στα επόμενα περιοδικά και εγκυκλοπαίδειες: "Κοινονική έρευνα", "Νεοελληνικά γράμματα", "Ρουμελιώτικο ημερολόγιο", "Νέα Εστία", "Ζυγός", "Ηθώς", "Φιλολογική πρωτοχρονιά", "Φθιώτις", "Στερεοελλαδική εστία", "Επιθεώρηση τέχνης", "Στερεά Ελλάς", "Τουριστικός οδηγός της Ελλάδος" (1962), "Αιτωλικά γράμματα", "Ευρυτανικά χρονικά", "Η φωνή του Μεγάλου Χωριού - Ευρυτανίας", "Απεραντιακά", "Αγιατριαδίτικα γράμματα", "Βελούχι" της Ενώσεως Ευρυτάνων Αμερικής, "Θεσσαλικά χρονικά", "Θεσσαλική εστία", "Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαιδεία", "Γενική Παγκόσμιος Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος - Λαρούς", "Αμερκανική Εγκυκλοπαιδεία", "Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαιδεία" (Χάρη Πάτση), "Μεγάλη 12τομη Εγκυκλπαιδεία ελληνικής λογοτεχνίας", "Αιτωλοακαρνανική και Ευρυτανική Εγκυκλοπαιδεία" καί ά.

Απο τις 41 που εκδόθηκαν αυτοτελείς μελέτες του σημειώνουμε εδώ μόνο μερικές: Ευγένιος Γιαννούλης ο Αιτωλός και οι σπουδαιότεροι μαθητές των Σχολών των Αγράφων, Αθήνα 1957, σ.σ 130 (πρώτο βραβείο Ακαδημίας Αθηνών). 2) Η Επισκοπή Λιτζάς και Αγράφων επι τουρκοκρατίας, με σύντομη επισκόπηση της ιστορίας της Ευρυτανίας, των μοναστηριών και των Σχολών της, (1960). 3) Η αρχαία Ευρυτανία (1961). 4) Η εκκλησία Αγία Τριάδα του Καρπενησίου, με εισαγωγή στα ιστορικά και τουριστικά ενδιαφέροντα του Καρπενησίου και της Ευρυτανίας (1962). 5) Χρονικό θυσίας εθνομαρτύρων στο Μικρό Χωριό Ευρυτανίας (1962). 6) Ο βίος του Κατσαντώνη του Επ. Φραγγίστα. Επανέκδοση στην απλή ομιλουμένη γλώσσα μας (1965). 8) Τα Άγραφα, (γεωγραφία, ιστορία, τέχνες, μοναστήρια και Σχολές επι τουρκοκρατίας κλπ. (1964). 9) Διονύσιος "ο εκ Φουρνά ιστοριογράφος" (1670 - 1743), η ζωή και το έργο του (1964). 10) Το μοναστήρι της Τατάρνας Ευρυτανίας (1970). 11) Ο Αναστάσιος Γόρδιος και το έργο του (1971). 12) Τουριστικός Οδηγός Ευρυτανίας (1972). 13) Ιστορική επισκόπηση της Ευρυτανίας στο π. "Βελούχι" της " Ενώσεως Ευρυτάνων Αμερικής το "Βελούχι" CHARLOTTE N.C., U.S.A." (1972). (Μεταφράστηκε καί στην Αγγλική). Στο δημσίευμα αυτό περιέχεται η Ιστορία της Ευρυτανίας, που θέλει επανέκδοση προσεχώς απο τον συγγραφέα ύστερα απο μερικές απαραίτητες συμπληρώσεις. 14) Ο Αναστάσιος Γόρδιος ώς γιατρός και οκτώ ανέκδοτες επιστολές του, (1964). Μελέτη που προήλθε απο ειδική έρευνα του συγγραφέα στα Αρχεία του Πανεπιστημίου της Πάδοβας. (Ανάτυπο απο το π. "Νέα Εστία", 15-1-1960, τ. 795, σ. 1067-1076). 15) Ρουμελιώτες αγωνιστές στην Εποποιΐα του Μεσολογγίου, (1970). 16) Ανέκδοτα αυτόγραφα Διδιασκάλων του Γένους (1960). 17) Η μάχη του Κεφαλόβρυσου Καρπενησίου και ο θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη (επανόρθωση ανακριβειών ιστορικών συγγραφέων. Πότε έγινε η μάχη και πώς και πότε σκοτώθηκε ο Μάρκος), 1960). 18) Συμβολή των Ευρτάνων στην επανάσταση του 21, (1961). 19) Αιτωλίας και Ακαρνανίας Μητρόπολη, Αθήνα 1962 (στην Θρησκ. και Ηθική Εγκυκλ. Αθήναι 1962, τ. Α, σ. 1122-1132 και ά.

Αλλα και ώς κριτικός βιβλίων, ο Π. Βασιλείου υπήρξε προσεκτικός, αντικειμενικός και, κατα το ανθρωπίνως δυνατόν, δίκαιος, επιδεικνύοντας πάντα ιδιαίτερη στοργή στους νέους πνευματικούς ανθρώπους. Απο ετών κατείχε τη στήλη της "Κριτικής του βιβλίου" στο π. "Φθιώτις" κι απο τού 1969 στο π. "Στερεά Ελλάς", όπου και συνεχίζει. Επίσης απο 2-8-1974 γράφει τη σελίδα "Πνευματική ζωή και κίνηση της Ρούμελης" στην εφημ. "Ρούμελη". Η αξία του έργου του: Ο Πάνος Βασιλείου και μόνο για τα συγγράμματά του: "Ευγένιος Γιαννούλης ο Αιτωλός", "Η Επισκοπή Λιτζάς και Αγράφων επι τουρκοκρατίας κλπ.", "Το Μοναστήρι της Τατάρνας" και ο "Τουριστικός Οδηγός της Ευρυτανίας", έργα πολύμοχθα και πολυπλεύρως άρτια, πήρε μία απο τις καλύτερες θέσεις, τόσο ώς ακάματος και ευσυνείδητος ιστοριοδίφης, όσο και ώς άξιος ιστορικός και δόκιμος λογοτέχνης, ανάμεσα στους πρωτοπόρους σκαπανείς των ελληνικών γραμμάτων. "Πλούτισε με ενδιαφέροντα έργα την ελληνική βιβλιογραφία και εκάλυψε βασικές ελλείψεις της". Η αναγώριση της αξίας του έργου του υπήρξε πάγκοινη. Πολυάριθμες και πολυσέλιδες υπήρξαν οι ευμενείς κρίσεις που γράφτηκαν γι' αυτό, τόσο απο καθηγητές ελληνικών και ξένων Πανεπιστημίων, απο ακαδημαϊκούς, απο πατριάρχες και μητροπολίτες, ακόμη και απο απλούς ανθρώπους, όσο καί από ειδικούς ντόπιους και ξένους κριτικούς. Έτσι θεωρούμε, ότι θα ήταν παράλειψη άν δέν παραθέταμε έστω και αποσπασματικά κρίσεις μερικών για το έργο του: Η Ακαδημία Αθηνών, βραβεύουσα την μελέτην του "Ευγένιος Γιαννούλης ο Αιτωλός κ.λ.π.", έκρινε ταύτην ώς "εμπεριστατωμένην, δι' ής διαφωτίζεται ο βίος και το έργον του εθνικού ιεροδιδασκάλου και όλη η δράσις των Σχολών των Αγράφων. Η μελέτη αύτη στηριχθείσα επι επιμελούς ερεύνης των πηγών, εμφανίζει νέα στοιχεία σχετικά προς τους διδασκάλους και τους μαθητάς των Σχολών εκείνων...".

Η Ιερά πόλις του Μεσολογγίου απένειμε στον συγγραφέα το χρυσούν Μετάλλιον, "εφ' ώ συνέγραψε πονήματι "Η Επισκοπή Λιτζάς και Αγράφων επί Τουρκοκρατίας...'' και επί άλλοις αυτού ιστορικοίς μελετήμασι πολυτίμω συμβολή εις την Ρουμελιώτικη βιβλιογραφίαν".

Ο παναγ. Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας, από 25-10-65 ανάμεσα σε άλλα, συγχαίρων τον συγγραφέα, χαρακτηρίζει τα έργα του ως "Περισπουδάστους συγγραφάς... και ως θερμά πνευματικά κύματα μεταλαμπαδεύοντα σκέψεις υψηλάς, φρονήματα γενναία, αισθήματα σταθερά...".

Ο αείμνηστος καθηγητής Πανεπιστ. Κ. Άμαντος έγραφε: "... συνεχίσατε την πρωτότυπον και λίαν αξιόλογον εργασίαν σας και να είσθε βέβαιος ότι θέλει αυτή αναγνωρισθή... Αξιέπαινος τυγχάνει η κατά πάντα ευσυνειδησία και η μετά μεγίστης στοργής και προσοχής ανάπτυξις του θέματός σας, η ολοκλήρωσις του οποίου αποτελεί άθλον, πολλώ μάλλον όταν δεν ανήκετε εις τον κλάδον των ειδικών ερευνητών... Η υπηρεσία σας δια την γνώσιν και διαφώτισιν της Ευρυτανίας είναι εθνική".

Ο αείμνηστος καθηγητής Κ. Τριανταφυλλόπουλος για τον "Ευγένιο Γιαννούλη τον Αιτωλό έγραφε: "Θεωρώ το έργον σας από τα πλέον αξιόλογα και μεθοδικώτατα ιστορήματα των σκοτεινών χρόνων της Δυτικής Στερεάς Ελλάδος του 17 ου αιώνος..."

Ο επίσης αείμνηστος ακαδημαϊκος και Πρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας Παναγ. Πουλίτσας εχαρακτήρισε δι' επανειλημμένων κριτικών του το έργον του Παν. Βασιλείου "ως συντεθέν επί τη βάσει εξαντλητικής ερεύνης των πηγών και εν γνώσει πάσης της σχετικής βιβλιογραφίας... ώστε να ικανοποιή τούτο πάσαν επιστημονικήν αξίωσιν".

Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου και ακαδημαϊκός Αναστάσιος Ορλάνος έγραφε μεταξύ άλλων ευμενεστάτων κρίσεων για την "Επισκοπή Λιτζάς και Αγράφων επί Τουρκοκρατίας κ.λ.π." και τα εξής "...Σημαντικωτάτην προσφοράν αποτελεί η εργασία του κ. Βασιλείου, διότι ούτος εκτός της εκκλησιαστικής Ευρυτανικής ιστορίας το πρώτον ερχομένης εις φως, μας παρουσιάζει σύντομον αλλά δεόντως τεκμηριωμένην την ιστορίαν των κατοίκων της Ευρυτανίας από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των σημερινών... Οι δε ερυνηταί θα έχουν πλέον εν άριστον βοήθημα, όπερ θέλει τοις χρησιμεύσει ως πηγή και ως οδηγός και δι' άλλας ειδικωτέρας εισέτι μελέτας".

Ο κ. Κ. Θ. Δημαράς καθηγητής του Πανεπιστημίου του Παρισιού έγραψε στην εφ. "Το Βήμα" Αθηνών της 2-12-1960 ανάμεσα σε άλλα και τα εξής:

"... ο κ. Πάνος Βασιλείου τόσο στο προηγούμενο βιβλίο του (εννοεί τον Ευγένιο Γιαννούλη τον Αιτωλό), όσο και σε τούτο (Επισκοπή Λιτζάς και Αγράφων) εσκόπευσε σωστά και πέτυχε το στόχο του: Επλούτισε την βιβλιογραφίαν μας με έργα που γεμίζουνε βασικές ελλείψεις της, επάνω, δηλαδή, σε θέματα αποτελεσματικά της νεοελληνικής επιστήμης... Μακάρι, σε τέτοιες ώρες, όπου δραματικά υποχωρεί η πλούσια άλλοτε τοπικιστική επιστήμη μας, κάθε τόπος ελληνικός να είχε τον δικό του Πάνο Βασιλείου".

Επίσης ο ίδιος στην εφ. "Το Βήμα" της 8-5-1970, χαρακτηρίζοντας "το Μοναστήρι της Τατάρνας", "από τις πιο άρτιες των επιδόσων του συγγραφέως" μεταξύ άλλων αναφέρει και τα εξής: "Η θέληση του καλού κατευθύνει όλες τις δραστηριότητες του Πάνου Βασιλείου. Είκοσι πέντε εργασίες μας έχει δώσει ως τώρα, καθώς φαίνεται από την αναγραφή των τίτλων τους, στο καινούργιο βιβλίο, όλες αφιερωμένες στα ιστορικά της Ευρυτανίας. Συνέλεξε ό,τι ήταν διάσπαρτο, περιέσωσε ό,τι εκινδύνευε, τώρα χάρις στο έργο του αυτό, ο αυριανός ιστορικός του Γένους θα έχη μια στέρεη υποδομή για να στήση επάνω της ένα από τα πλέον γραφικά κεφάλαια της ζωής του νεώτερου ελληνισμού εννοώ την "Ελλάδα Ελλάδος" τον πυρήνα της Ρούμελης. Οι τόποι οι πολιτείες, οι θεσμοί, οι άνθρωποι, όλα έχουν περάσει από την επεξεργασία του προσεκτικού ιστοριογράφου: Μιά μεγάλη απογραφή, η οποία αποτελεί παντοτινή προσφορά στην επιστήμη μας, στην εθνική μας αυτογνωσία... Περισσότερες από διακόσιες ωραίες τυπωμένες και άφθονα εικονογραφημένες σελίδες, συνάγουν επιγραφές, ενθυμίσεις, αρχειακό υλικό, προσωπογραφία, επιστολές, σκεύη, και, ας προσθέσω, εντελώς ανέκδοτον έναν κατάλογο των βιβλίων της μονής, όσα υπάρχουν σήμερα είτε έχουν εισαχθεί πρόσφατα είτε σώζονται από παλαιότερες εποχές. Η μονή Τατάρνας ξαναζεί έτσι, όπως μπορούν να επιβιώσουν τα έργα των ανθρώπων, μέσα στη μνήμη, και, χάρη στον Πάνο Βασιλείου, εξακολουθεί να κρατεί την θέση της μέσα στην εικόνα της ελληνικής παιδείας".

Ο κ. Γ. Αθανασιάδης Νόβας ακαδημαϊκός γράφοντας για την νέα περί Τατάρνας μελέτη του κ. Βασιλείου προσθέτει ανάμεσα σε άλλα και τα εξής: "... Σας συγχαίρω για την όπως πάντα ευσυνείδητη εργασία σας. Η Ρούμελη σας οφείλει πολλά..."

Ο ακαδημαϊκός κ. Κ. Θ. Μέρτζιος από τη Βενετία από 4)6)1970 έγραψε μεταξύ άλλων ότι "Το μοναστήρι της Τατάρνας Ευρυτανίας" διεξήλθον με πολύ ενδιαφέρον. Αι εντυπώσεις που απεκόμισα είναι άρισται. Εκάματε ένα έργο μνημειώδες, το οποίον φανερώνει αφ' ενός μεν την αγάπην σας προς την γενέτειραν, μεγάλην Πατρίδα σας και αφ' ετέρου την επιστημονικήν σας ικανότητα εις τοιούτου είδους εργασίας... Το ιστορικό μοναστήρι... επερίμενε τον βιογράφον του από καιρό και ευρήκε εις το πρόσωπον σας, βαθύν μελετητήν, λεπτομεριολόγον, ιστοριοδίφην...".

Ο ιστορικός συγγραφεύς Κ. Κώστας Αβραάμ μεταξύ άλλων γράφει: "Πάντα όταν παίρνω κάτι του Πάνου Βασιλείου αισθάνομαι ειλικρινή συγκίνηση. Γιατί σκέφτομαι και θαυμάζω το μόχθο, το πάθος και τον ιδεαλισμό που τον διακρίνει και τον κρατάει όρθιο στην έπαλξη του πνευματικού χρέους, φωνή δυνατή, τίμια και αδιάφθορη. Έτσι και τώρα η "Τατάρνα" του μοιάζει σαν εσπερινή καμπάνα που χτυπάει βαθειά στην καρδία, στην ψυχή και στο πνεύμα εκείνων που ξεύρουν ή που πρέπει να μάθουν τι θα πει έρευνα, αγάπη και προσφορά. Το να τον συγχαρώ θα ήταν ανούσια κοινοτοπία. Εκείνο που θα πρέπει μονάχα να του ευχηθώ είναι υγεία σιδερένια, μακροημέρευση και αντοχή παραπέρα για προσφορές από το ανεξάντλητο μεγαλείο της αυτοθυσίας του".

Ο τ. Καθηγητής του Πανεπ. Ιωαννίνων κ. Δ. Λουκάτος μεταξύ άλλων έγραψε και τα εξής (21-5-70): "Το έργον σας είναι πλούσιο, αρχειακό, αλλά και ιστορικό και φιλολογικό και ανθρώπινο και εθνικό. ...Χαίρομαι τη λεπτομέρεια των στοιχείων του βιβλίου που δείχνουν την ερευνητική επιμονή και ευσυνειδησία σας...".

Ο κ. Μπάμπης Κλάρας στην εφ. "Η Βραδυνή" 14)9)1970 βιβλιογραφώντας την "Τατάρνα" έγραψε "Ιστορική μελέτη για το ονομαστό μοναστήρι της Ρούμελης τεκμηριωμένη και γραμμένη με την γνωστή ευσυνειδησία του συγγραφέα. Το έργο αληθινή εθνική προσφορά, πλουτίζεται με 96 φωτογραφίες τοπείων, εικόνων και καλλιτεχνικών καταλοίπων του μοναστηριού καθώς και με τον δημοσιευόμενο για πρώτη φορά κατάλογο βιβλίων, εντύπων και χειρογράφων που βρίσκονται στο μοναστήρι".

Ο γνωστός κριτικός του ραδιοφωνικού σταθμού Αθηνών της "Ε.Ρ.Τ" κ. Ανδρέας Καραντώνης στο π. "Ραδιοτηλεόρασις" της 17-23) 5) 1970, εδημοσίευσε τα εξής, που μετεδόθησαν και από το Ραδιοφωνικό σταθμό του Ε.Ι.Ρ. "Ένα από τα σπουδαιότερα μοναστήρια της Ρούμελης, το μοναστήρι της Τατάρνας, έγινε το αντικείμενο μιας εξονυχιστικής έρευνας, μελέτης και πολύπλευρης αναπαραστάσεως από τον κ. Πάνο Ι. Βασιλείου. Ο κ. Βασιλείου ανήκει στη χορεία εκείνη των "αποστολικών" νεοελλήνων που με άκρα αφοσίωση, με με επιστημονική συνείδηση, με λεπτολόγο όσφρησή και με μεγάλη, θρησκευτική ευλάβεια, μελετούν τους μνημειακούς και θρησκευτικούς χώρους της ορθοδοξίας και διασώζουν πολύτιμα βιβλία, όσα στοιχεία ανευρίσκουν κατά τα μακρά αυτά διαστήματα των επιπόνων μελετών τους. Το μοναστήρι της Τατάρνας, μας πληροφορεί ο κ. Βασιλείου, είναι σημαντικό τόσο για την ενεργό και πρωτοπόρο συμβολή του στους αγώνες υπέρ της εθνικής παλιγγενεσίας, όσο και για τη διατήρηση των ελληνοχριστιανικών παραδόσεων. Άφθονες σημαντικές και καλά διαρθρωμένες στο δικό του "οικοδομικό κείμενο", είναι οι αναφορές που κάνει ο συγγραφεύς σε λογής παληές πηγές, αναφορές, που μιλούν για τη μεγάλη σημασία αυτού του μοναστηριού. Θαύματα,   ιστορικά περιστατικά, περάσματα διασήμων ανδρών από το μοναστήρι, περιγραφές των κτισμάτων του, των κειμηλίων του και των θρησκευτικών του παραστάσεων, μέσα από τις αλλαγές και τις καταστροφές των καιρών, ζωντανεύουν την σημερινή μα και την "παρελθούσα" παρουσία   του μοναστηριού, μέσα σ' ένα θρύλο ελληνικής λεβεντιάς, μοναστικού χριστιανισμού και σε ένα πλαίσιο θαυμάσιων ρουμελιώτικων τοπίων. Ο κ. Βασιλείου και στην ιδιαίτερη πατρίδα του, μα και στην Ελλάδα προσέφερε ένα ‘'δώρο αλήθειας και ομορφιάς". Πολλές φωτογραφίες και σκίτσα συμπληρώνουν και φωτίζουν τη σημασία του κειμένου".

Ο κ. Δημ. Γιάκος στο π. "Στερεά Ελλάς" (Αθήναι Μάϊος 1970 σ. 147) έγραψε ανάμεσα σε άλλα και τα εξής για "το Μοναστήρι της Τατάρνας": "Χαλκέντερος σκαπανέας του ιστορικού παρελθόντος της χώρας και ξεχωριστά της ιδιαίτερής του πατρίδας Ευρυτανίας ο κ. Πάνος Βασιλείου έχει αναγάγει την έρευνα σε έργο ζωής, με φιλοδοξία εθνικού ιεραποστόλου. Και έχει πλουτίσει την ισχνή στον τομέα τούτον νεοελληνική βιβλιογραφία με 50ντάδα περίπου, άλλων ολιγοσέλιδων και άλλων πολύ πιο εκτεταμένων μελετημάτων, που καλύπτουν κυρίως το χώρο της Τουρκοκρατίας και που είναι όλα προϊόντα όχι μόνο πολύχρονων και ατέρμονων ερευνών, αλλά και θερμής αγάπης, τόσο στη μαρτυρικήν ιστορία της ΒΔ, Στερεάς όσο και στην παρά ταύτα ένδοξη πνευματική και αγωνιστική της παράδοση".

"... Η εργασία αυτή του κ. Βασιλείου γραμμένη σε ωραία δημοτική γλώσσα πέρα από τα αναμφισβήτητα επιστημονικά της προσόντα, ενέχει για μας και εξόφθαλμη λογοτεχνική σημασία, γιατί από την πρώτη ως την ύστατη σελίδα του αισθανόμαστε ζωηρά την παρουσία του δόκιμου συγγραφέα. Τέλειος κάτοχος του εκφραστικού του οργάνου ο κ. Βασιλείου με αναγνωρισμένη πια τη λαμπρή του θητεία στα γράμματά μας, έχει απαλλάξει τα 6 κεφάλαια του βιβλίου του από κάθε ψυχρότητα και σχολαστικισμό των κονιορτοτριβών συνήθως συγγραφέων του είδους, χωρίς με αυτό να σημαίνει πως τα στοιχεία του έχουν ξεμακρύνει- και κατά κεραίαν έστω- από το χώρο της επιστημονικής τεκμηριώσεως, της ορθής ταξινομήσεως ή αξιολογήσεως του αφθόνου υλικού του και της υποβολής της ιδέας, πώς σε κάθε θέμα ή πρόβλημα έχει ακολουθηθή, φιλολογικά ή ιστορικά η σωστή μέθοδος ανευρέσεως ή προβολής της Αλήθειας. Σε συνέχεια γίνεται αναλυτική κριτική του έργου και της αρτιότητας του και ο κ. Γιάκος καταλήγει: