Αντώνης Κατσαντώνης.

11. Αποσύρεται σε Σπηλιά.

Αντιλαμβάνεται καλά την κατάστασή του και επειδή δεν θέλει να περιφέρει την αδυναμία του και να γίνεται περίγελως αποφασίζει ν’ αποσυρθεί το καλοκαίρι στο χωριό Μοναστηράκι. Όπως αναφέρει ο Δ. Σταμέλος, μάλλον αναγκάστηκε να αναθέσει από τότε την αρχηγία των συμπολεμιστών του στον αδερφό του Κώστα Λεπενιώτη, ενώ μαζί του πήρε τον αδερφό του Κώστα Χασιώτη και πέντε ακόμα παλικάρια.
Πάνω από το χωριό Μοναστηράκι, που συναντάμε αριστερά του Αγραφιώτη, ανεβαίνοντας στ’ Άγραφα, σε απόσταση περίπου δύο ωρών με τα πόδια (από το χωριό) βρίσκεται μια σπηλιά.
Τη συγκεκριμένη σπηλιά, που βρίσκεται σε φοβερά απόκρημνη και απρόσιτη περιοχή, δεν τη γνωρίζαν ούτε οι στενοί φίλοι του. Το μυστικό το αποκάλυψε μόνο στον αδερφό του Κώστα Λεπενιώτη. Εκείνη η σπηλιά έγινε το σπίτι του και είναι πλέον γνωστή η τοποθεσία ως «Σπηλιά του Κατσαντώνη».
Ο Δ. Λουκόπουλος γράφει ότι πήγε από τα πέρατα της γης για να δει τη σπηλιά, που βρίσκεται στο βουνό «Κεδράκι» και υπογραμμίζει πως «δεν βάνει ο νους του ανθρώπου ότι υπάρχει εκεί πέρα σπηλιά». Και συνεχίζει: «Σπηλιά το λέει ο κόσμος μα στ’ αλήθεια είναι ριζόσπηλο. Φαντάσου πως η κόχη του βράχου είναι πρόσωπο ανθρώπου. Έτσι μοιάζει. Στόμα της η σπηλιά. Μεγάλο και στενόμακρο στόμα. Βάλε με το νου σου πως έχει και το χείλος σκισμένο σε δυό μεριές. Μεγαλύτερη τη δεξιά σκισματιά, μικρότερη την άλλη. Πήρες κατάκαλα μια ιδέα, τί είναι αυτό το ριζόσπηλο, που Σπηλιά του Κατσαντώνη λέει ο κόσμος».
Η περιγραφή που κάνει ο λαογράφος και συγγραφέας Δ. Λουκόπουλος είναι η πιο πιστή που θα μπορούσε να γίνει. Είναι ιδανική. Στην πραγματικότητα δεν περιγράφει, φωτογραφίζει τη σπηλιά!
Σήμερα η προσπέλαση στο κρησφύγετο του πρωτοκλέφτη, χάρη σε ένα χωματόδρομο 5 - 6 χιλιομέτρων, είναι σχετικά πιο εύκολη. Αν, όμως, αποφασίσετε το τόλμημα, θα είναι καλύτερο το αυτοκίνητό σας να διαθέτει ερπύστριες!
Πάντως, χωρίς ξεναγό πολύ δύσκολα θα φτάσετε στη ρίζα του βράχου και δυσκολότερα να εντοπίσετε τη σπηλιά, γιατί δεν υπάρχει ούτε ένα υποτυπώδες μονοπάτι. Ούτε μια πινακίδα...
Η απογοήτευση του επισκέπτη, όταν σκαρφαλώσει στην αετοφωλιά του Κατσαντώνη, είναι απόλυτη γιατί έχει αφεθεί στη φθοροποιό δύναμη του χρόνου και, κυρίως, στο έλεος των αιγοπροβάτων! Εκεί που λημέριαζε ο επαναστάτης αφθονεί πλέον η κοπριά!
Είχε άδικο ο ποιητής που είπε ότι όπου και να πάει η Ελλάδα τον πληγώνει;
Πριν εγκατασταθεί στην απόκοσμη εκείνη τρύπα, ο Κατσαντώνης πρέπει να έμεινε για ένα χρονικό διάστημα στο μοναστήρι του Αη Γιάννη, που βρίσκεται μέσα σε ένα πυκνό δάσος, κοντά στο Παλιοκάτουνο και απέναντι από το χωριό Κρέντη. Επειδή όμως ήταν εύκολο να τον εντοπίσουν οι Τούρκοι, γιατί από το μοναστήρι περνούσαν καθημερινά πολλοί άνθρωποι, αποφάσισε να εγκατασταθεί στη Σπηλιά, στο Μοναστηράκι, παρ’ όλο που το μέρος προσφέρεται μόνο για τ’ αγρίμια.
Η υγεία του όμως δεν καλυτέρευε, όπως περίμενε. Και πώς να γίνει άλλωστε αυτό, όταν χρειαζόνταν ειδικές ιατρικές φροντίδες και τροφή, όπως γράφει ο Φραγγίστας, είχε «ως φάρμακο μόνο το κρύο νερό και τον ζωογόνο αέρα των βουνών»;
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά «άνοιξε ξαφνικά και μια παλιά πληγή του»!
Με την καταραμένη αρρώστια να τον λιώνει και καταρρακωμένο ηθικό ο Κατσαντώνης βιώνει τις χειρότερες ώρες της ζωής του. Τότε που είχε την πανελλήνια αναγνώριση και διψούσε να βρεθεί στο πεδίο της μάχης και της τιμής, αυτός, ο αετός των βουνών, έμενε καθηλωμένος και ανήμπορος σε μια σπηλιά!
Εκεί, στη σπηλιά, στο Κεδράκι, ανακάλυψαν και συνέλαβαν οι Τουρκαλβανοί τον θρυλικό Κλέφτη, ύστερα από προδοσία.
Ποιος ήταν όμως ο άτιμος που άνοιξε την Κερκόπορτα; Πολλά φημολογούνται γύρω από το όνομα του προδότη, αλλά δύσκολα μπορεί να καταλήξει κανείς με βεβαιότητα σε κάποιον.
Ο Δ. Σταμέλος, με τη σύνεση που τον διακρίνει, αλλά και με τη βαθιά μελέτη και γνώση του θέματος, γράφει σχετικά: «Πρέπει μάλλον ν’ αποκλειστεί η περίπτωση ενσυνείδητης προδοσίας και μάλιστα από ανθρώπους που προθυμοποιήθηκαν να του κουβαλούν με σωρό κινδύνους τρόφιμα. Βασικά γιατί τον αγαπούσαν όλοι στην περιοχή και τον σέβονταν για τα λαμπρά του κατορθώματα, αλλά και γιατί ήξεραν πολύ καλά πόσο θα κόστιζε στους ίδιους μια τέτοια προδοσία.
Οι άνδρες του ασκεριού του που τώρα διαφέντευε ο Λεπενιώτης, θα τιμωρούσαν, χωρίς οίκτο, τον προδότη του αρχηγού τους. Γι’ αυτό αν υπέδειξε τη σπηλιά κάποιος που τη γνώριζε, αυτό έγινε κάτω από φρικτά βασανιστήρια. Ωστόσο, υπάρχει και το ενδεχόμενο κανένας να μη βοήθησε και σε τίποτα τους Τουρκαλβανούς. Το ασκέρι του Αγου Μουχουρτάρη, που γνώριζε τα περάσματα του Κατσαντώνη, αλώνιζε εκείνη την περίοδο τ’ Άγραφα. Και μπορεί έτσι καθώς μέρα και νύχτα παραφύλαγε σε διάφορα κατατόπια, να είδε τον Χασιώτη που πήγαινε στη βρύση, να φέρει στον Αντώνη το κρύο νερό, δροσιά στη φλογισμένη του δίψα. Κι έτσι ν’ αποκαλύφθηκε και το κρησφύγετο του πρωτοκλέφτη.
Όπως και νάναι, η σπηλιά του Κατσαντώνη προδόθηκε...»

<<< Προηγούμενη - Επόμενη >>>

<<< Περιεχόμενα >>>